УИХ-ын ээлжит сонгуулиар “гал гарах” нь тодорхой болоод байна. Зөвхөн нэр дэвшигчдийн дунд биш. Нэр дэвших эрхээ олж авах, тойрогтой үлдэхийн төлөөх “дайн” хаа сайгүй өрнөж эхэллээ. Тухайлбал, МАН-ын дарга, удирдлагууд ЖДҮХС-гаас зээл авсан албан тушаалтнуудыг нэр дэвшүүлэхгүй хэмээн мэдэгдсэн. Түүний энэ байр суурь олон хүнийг тэвдүүлж байх шиг. Мөн элдэв асуудалд орооцолдсон, авлига, хээл хахуултай нэр нь холбогдсон, зарчмынхаа эсрэг ажилласан, ёс зүйгүй, шударга ёсыг уландаа гишгэсэн  хүмүүсийг төрөөс зайлуулах цаг болсон гэдэг байр суурийг намын дарга У.Хүрэлсүх баримталсаар байгаа юм. Гэвч 2020 оны сонгуулиар Ховдод нэр дэвших эрх авахын төлөө үл бүтэх хоёр хүн зүтгэж байна.

Уг нь  Ховд аймаг  ихэнхдээ  улаан  тойрог байсаар ирсэн. Харин  2016 оны сонгуулиар  АН-ын Д.Пүрвэдорж тэнд од нь гийж сонгогдсон удаатай.  Ингэснээр өнгө хоршсон. Энэ бол МАН нэр хүндтэй, элдэв санг “ухаагүй”, чадвартай хүнээ тэнд өрсөлдүүлэхгүй бол болохгүйн дохио.  Гэтэл энэ сонгуулиар Ховдод ЖДҮХС-г “дэлбэлсэн” нөхдүүдийн нэг О.Батнасан, Сүхбаатар дүүргийн сонгогчдоос “сүүлээ хавчин” зугтаж байгаа, намынхаа зарчмаас ухрагч Ц.Цогзолмаа нар нэр дэвшихээр яригдаж байна.  Мэдээж  сурсан зан, дассан  дархан тойрог гэдэг утгаараа  С.Бмябадорж Ховдодоо намаа төлөөлж очих нь тодорхой. Ширүүхэн өрсөлдөгч байх биз. Харин нөгөө хоёр нь намындаргынхаа  хоолойд тээглэсэн яс болчихоод хэцүү байгаа байх.

Өнгөрсөн дөрвөн жил О.Батнасан, Ц.Цогзолмаа нарын хувьд хэн хэн нь сайн нэртэй байгаагүй.  Ховдод очвол “шороо манаргаад” унах магадлал өндөр. Хэн ч ЖДҮХС-гаас эрх мэдэл, албан тушаалаа ашиглаж, зээл авсан улстөрчийг дэмжихгүй, иргэд бүгд дургүйцэж байна. Харин тойргоо солиод очсон, Засгийн газрынхаа эсрэг ажилласан, өмнөх сонгосон хүмүүсийнхээ асуудлыг шийдэхийн төлөө бодлого гаргаж, зүтгэлээ нэмж ажиллаагүй хүнийг бараг хөөж явуулах биз. Ийм хүмүүсийг нэр дэвшүүлж болохгүй ээ. Ялангуяа Ц.Цогзолмаа.

МАН-ын эмэгтэйчүүдийн байгууллагыг тэргүүлж байсан нэр нүүрээрээ нэр дэвшиж, Сүхбаатар дүүргийн сонгогчдын   буянаар УИХ-д сонгогдсон. У.Хүрэлсүхийн Засгийн газар байгуулагдахад шахаагаар  М.Энхболдын талын төлөөлөл болж  БСШУС-ын сайдаар  томилогдсон. Бүхэл бүтэн салбар толгойлж байж багш нараа үхэртэй зүйрлэсэн тухай дуулианд нэр холбогдож, Засгийн газрын танхмынхаа  нэр нүүрийг түрүүлж улалзуулсан удаатай. Сайдаар ажиллаж байхдаа холбогдсон элдэв асуудлыг нь сөхвөл дуусахгүй. Нөгөө хошууны бузрыг уудалвал барагдахгүй гэдэг шиг. Яамныхнаа агентлагын нэрийг тамганаасаа хассан, 12 тэрбум төгрөгийн санхүүжилттэй эмнэлгийн барилгын тендер ганцхан компани оролцуулж, шалгаруулсан. Тэр нь найзынх нь компани. Гэх мэтээр хөвөрнө.

Шахаагаар ч байна уу, тохироогоор ч байж уу, хамаагүй, танхимд нь ажиллаж байгаа Засгийн газрынхаа хажуу бөөрнөөс “хутга шаана” гэдэг яавч зөв зүйл биш.  Ц.Цогзолмаа ямар ч үзэл бодолтой хүн байж болно, гэхдээ тогоо руугаа нулимаж, У.Хүрэлсүхийн Засгийн газрыг огцруулахаар нөгөө талынхан дайрахад нөхдөө араас нь “буудсан” ёс зүйгүй этгээд. Тэгэх л байсан бол анхнаасаа Засагт орохгүй л байх хэрэгтэй. Албан тушаал хараад “алгаа тоссон” байж, дараа нь өөрийнхөө зарчмыг дагасан , ёс суртахуунтайгаа холбож тайлбарлаж ч байх шиг. Жинхэнэ ёс суртахуун бол хамтарч ажиллаж чадахгүй гэсэн хүнтэйгээ эхнээсээ л ажиллахгүй байхад оршино. Гэтэл тэр тэгсэнгүй. Бүр байтлаа М.Энхболдын талынх гэдгээ мартчихаад, намын даргаа тойглож, Ховд руу зугтах гээд сууж байдаг.

Ер нь түүний өнгөрсөн 4 жил урвалтаар дүүрэн байлаа гэж хэлж болно.  Төрийн ордонд нэгээс нөгөө рүү гүйж,  нэр дэвших эрх авахын төлөө ичих нүүрээ элгэндээ нааж байна. Нэмээд тойргоосоо хүртэл урвасан. Үнэхээр л ёс суртахуунтай, чадалтай, чадвартай, хийсэн ажилтай, хэлэх үгтэй юм бол Сүхбаатар дүүрэгтээ өрсөлдөх эрх авахын төлөө хичээ л дээ.  Гэтэл Сүхбаатар дүүргийнхний төлөө ямар бодлого уралдуулж, тэнд тулгамдсан ямар асуудлыг шийдэхийн тулд зүтгэсэн талаараа тайлан ч тавьсангүй.  Энэ дүүргийн иргэдийн өөдөөс эгцэлж харах нүүргүй болохоороо хаа байсан баруун тийшээ зугтаж байгаа биз. Угаасаа л Сүхбаатар дүүргийн Засаг дарга байхдаа хөгжүүлэхийг хичээхээсээ илүүтэй “мөлжиж” байсан түүх хэвлэлийн шарласан хуудсаар дүүрэн бий.

Сонгогчдынхоо итгэлийг даадаггүй,  намынхаа нэр хүндийг шавар шавхайтай хутгасан,  төрийн ажлыг  ашиг хонжооны нүдээр хардаг иймэрхүү зам мөртэй хүнийг тойргийг нь сольж, дахин нэр дэвшүүлбэл  МАН унах нүхээ өөрөө малтаж байгаагаас  огтхон ч ялгаагүй.Намаараа туг  тахьж мэдэх энэ мэт хүмүүсээсээ салж байж л МАН иргэдээсээ итгэл авна. Өөр зам үгүй.